Priming is het idee dat je – onbewust – beïnvloed wordt door je omgeving, en dat je jezelf dus kan beïnvloeden door je omgeving te veranderen. Er is veel zin en onzin terug te vinden over het idee, vandaag ontrafel ik een klein en specifiek stukje ervan.

Hoi, mijn naam is Cedric en ik coach mensen van Leuven tot Tienen – in Boutersem. Ik specialiseer mij in loopbaancoaching, stress, burnout en ADHD. Doorheen mijn onderzoek en coaching kom ik van alles tegen. En als het nuttig is, dan deel ik dat graag met jou.

De insula

Het specifieke deel in kwestie heet de insula, een stukje vastgoed in je hersenen dat zich onder andere bezighoudt met warmte.
“En welke warmte bedoel je dan, fysiek of emotioneel?”
Een uitstekende vraag, en het antwoord is vreemd genoeg: beide.

Diverse wetenschappers hebben tijdens hersenscans geobserveerd dat de insula actief wordt als mensen een warm voorwerp in handen krijgen, maar ook als hen gevraagd wordt om aan dierbare vrienden of familieleden te denken.

Vreemd. Zodanig vreemd dat ik een zin voor de volgende alinea moet zetten, zodat je tijd hebt om dit te verwerken.

Overlevingsreflex

De theorie is dat dit systeem ervoor zorgt dat je de twee elementen – fysieke en emotionele warmte – al vanaf je geboorte combineert om te overleven. Je bent met andere woorden geprogrammeerd om warme gevoelens te hebben voor de personen die je fysieke warmte geven.

Ik zeg personen, maar eigenlijk is fysieke warmte het voornaamste. Ook bij dieren vind je hier voorbeelden van. Er is een bekend experiment waarbij ze pasgeboren aapjes scheiden van hun moeder – onbeleefd – en in een kooi zetten met twee valse moederaapjes.

Het ene moederaapje is van ijzerdraad gemaakt maar geeft wel melk, de andere is van stof en wordt verhit door een gloeilamp die erin zit, maar geeft dus geen melk. En de baby aapjes nemen de warme, melkloze moeder altijd als plaatsvervangende moeder. De koude, ijzeren versie heeft zelfs met melk geen succes.

Terug naar de mens

De insula behandelt dus zowel fysieke als emotionele warmte. Deze zijn dus onlosmakelijk met elkaar verbonden. En dat heeft aanleiding gegeven tot twee bijzondere experimenten in de psychologische tak van priming. Daar waren John Bargh en Lawrence Williams benieuwd of ze jouw emotionele warmte konden beïnvloeden met enkel fysieke warmte.

Warme en koude koffie

Het eerste experiment ging als volgt. Een groep studenten wordt gevraagd om een persoonlijk profiel te beoordelen op basis van tien vragen. Vijf vragen zijn gerelateerd aan het begrip “warmte”, denk aan vriendelijkheid, betrouwbaarheid, etc. De vijf andere vragen gaan over zaken als competentie en dergelijke, niet gerelateerd aan het idee van “warmte”.

Maar de twist gebeurt vlak voor het experiment. De examinator vraagt onderweg naar het lokaal om even haar kop koffie vast te houden. Bij de helft van de studenten was deze warm, bij de andere helft was het iced coffee.

De resultaten waren als volgt: de groep met de warme koffie scoorde het profiel gemiddeld op 67% voor de vragen rond warmte en 65% voor de andere vragen. De groep met de iced coffee scoorde het profiel gemiddeld op 60% voor de vragen rond warmte en 65% voor de andere vragen.

7% verschil dus. 7% warmere indruk van iemand omdat je vijf minuten eerder een warme kop koffie in je handen had. Dat klinkt niet spectaculair, maar het is wel opvallend dat het alleen bij de warmte-gerelateerde vragen gebeurd is, en dat de andere vragen gewoon hetzelfde gemiddelde hebben.

Het bewijst voor een stukje dat je perceptie van hoe warm je iemand emotioneel inschat, voor een stuk afhangt van hoe fysiek warm jij het zelf hebt.

Vrijgevigheid en warmte

Het tweede experiment heeft een gelijkaardige insteek, maar draait wel de richting van de warmte om. Hierboven ging het over “hoe warm schat jij een persoon in?”, maar het volgende experiment gaat over “hoe warm gedraag jij je zelf?”

Opnieuw een groep studenten. Een examinator geeft ze een therapeutisch kussen vraagt hen wat ze ervan vinden.

Als beloning voor hun medewerking krijgen ze de keuze: een klein geschenkje voor henzelf of een geschenkbon om aan iemand anders te doneren. De twist was opnieuw dat het therapeutisch hittekussen bij de helft van de deelnemers koud was en bij de andere helft warm.

Kiezen de studenten met het warme kussen meer voor de geschenkbon om aan iemand anders te doneren? Het antwoord is ja. 54% van de studenten met het warme kussen kiezen voor de geschenkbon, in tegenstelling tot 25% bij de studenten met het koude kussen.

Priming

Voila, opnieuw een piepklein stukje neurologie en psychologie dat je een beetje inzicht geeft in hoe je in elkaar zit. Praktisch gezien heb je hier natuurlijk weinig aan, maar ik breng je even terug naar de intro van het artikel, en het begrip priming.

Priming is het deel van psychologie dat onderzoekt: hoe kan je je omgeving veranderen zodat je beter presteert of bereikt wat je wil bereiken? Want je begrijpt nu heel concreet hoe fysieke warmte invloed heeft op jouw gedrag en op je perceptie van anderen.

Maar priming gaat over veel meer dan enkel warmte. Kijk gerust naar je eigen leven, en hoe je in andere omgevingen anders denkt, voelt en je gedraagt. En bedenk dan dat je zelf invloed kan uitoefenen op je omgeving. Dat is een krachtige en bemoedigende gedachte, waar je hopelijk iets mee kan.

En daar stopt deze ontrafeling. Ik hoop dat je iets hebt bijgeleerd en dat je de wereld om je heen opnieuw een beetje beter begrijpt. Als je graag dieper duikt, lees het artikel in Science over het experiment, of luister één van de betere podcasts met John Bargh.

Zoals altijd wens ik je het beste op het pad naar de beste versie van jezelf. Inzicht is vaak een eerste stap, maar het blijft een lange weg om alleen te doen. Als je een professional zoekt die een stukje mee wil wandelen, bekijk gerust mijn coaching-aanbod en ontdek wat ik voor jou kan betekenen.

Stap voor stap, je bent waardevol,