Introductie tot Maslow

Er is geen sprake van een piramide. Laat me daarmee beginnen, want de meesten – tot masters in de psychologie toe – spreken van Maslow’s piramide terwijl de brave man daar zelf nooit over sprak. Waar ging het dan wel over, en waarom is het belangrijk? Dat leg ik je hier uit.

Hoi, mijn naam is Cedric en ik coach mensen van Leuven tot Tienen – in Boutersem. Ik specialiseer mij in loopbaancoaching, stress, burnout en ADHD. Doorheen mijn onderzoek en coaching kom ik van alles tegen. En als ik iets eenvoudig en nuttig samengevat krijg, dan schenk ik je graag een overzichtelijk artikel.

A Theory of Human Motivation by Abraham Maslow

Wat zei Abraham Maslow nu eigenlijk zelf? Wel, ik ben in de originele paper “A Theory of Human Motivation” gedoken, gepubliceerd in Psychological Review in 1943 om het uit te zoeken. Daarin beschrijft hij in het eerste deel een hiërarchie van menselijke noden die de mens motiveert. Het tweede deel bespreek ik trouwens wel in een later artikel.

Wat bedoel ik precies met motivatie? Eenvoudig gezegd: wat drijft mensen om te doen wat ze doen, waar loopt het mis en welke noden moet je als mens eigenlijk vervullen om gelukkig te zijn. Hij identificeerde vijf basisnoden die we allemaal met elkaar gemeen hebben.

Scroll gerust verder naar het piramide-stuk als je de vijf klassieke noden al kent.

De vijf klassieke noden

De eerste is fysieke gezondheid. Je voelt je beter wanneer je genoeg eet, drinkt, slaapt, beweegt en uiteraard wanneer je niet ziek bent. Dat klinkt zo logisch als maar kan zijn, maar je kan uiteraard geen menselijke noden samenvatten zonder het fysieke te vermelden.

De tweede is veiligheid. Dit gaat al een stukje verder want het gaat niet enkel om fysieke veiligheid – onderdak, niet achtervolgd worden door leeuwen, etc. – maar ook om mentale veiligheid. Veel mensen voelen zich tegenwoordig onveilig omdat ze bang zijn van klimaatverandering of migratie, dingen die niet meteen fysiek impact hebben. Al deze zaken zitten in het idee van veiligheid.

De derde is sociaal, en vanaf hier begint het complexer te worden. Het sociale aspect gaat over je vrienden, collega’s, je gezin, familie, etc. Praat je genoeg met vrienden, knuffel je genoeg met je gezinsleden, kom je een beetje overeen met je buren? Je bent nu eenmaal een sociaal wezen, en daarbij komt de nood om deel uit te maken van een gemeenschap.

De vierde is status. Dit overlapt een beetje met sociaal, maar het is een op zichzelf staande nood die je vaak terugziet bij bekende personen. Een zangeres hoeft geen band te hebben met haar liefhebbende publiek, toch? Status draait echt om je zelfbeeld en hoe anderen je zien. De nood hier is: denken anderen dat ik waardevol ben, en op welke manier?

De vijfde en laatste – in zijn originele paper – is zelfactualisering. Het woord zegt het een beetje zelf, maar dit gaat om de diepste verlangens van jezelf te vervullen, los van al het voorgaande. Er zijn dingen die je doet – bijvoorbeeld schilderen, voor dieren zorgen, competitief sporten – die jij zou doen zelfs als niemand anders ze doet en wanneer ze ook niets anders opleveren. Dat is zelfverwezenlijking: alles wat je niet doet voor je fysieke gezondheid, veiligheid, sociale redenen of status.

Piramide

Van waar kwam nu die piramide. Zeer eenvoudig: Maslow ontdekte bij bevraging dat de meeste mensen hun noden niet allemaal in dezelfde mate vervuld hadden. Hij trok enkele gemiddeldes en zag dat bij de meeste mensen – jij waarschijnlijk ook – de fysieke noden het best vervuld waren, daarna veiligheid, daarna sociaal, daarna status en tenslotte zelfverwezenlijking.

Anderen – vooral management-guru’s en zakenmensen – trokken hieruit de conclusie dat alle mensen hun noden in die volgorde dienen te vervullen.

Fout.

Maslow zelf benadrukte dat sommige mensen – zoals diepgelovige mensen – hun zelfverwezenlijking lieten voorgaan op al de rest. Anderen – zoals adrenalinezoekers – leken volmaakt tevreden te zijn met een totaal gebrek aan fysieke en financiële veiligheid als ze maar bewondering en een kick kregen in ruil voor gevaarlijke stunts.

Geen piramide dus. Geen rigide vorm of vaste volgorde. Zijn conclusie was dat de meeste mensen van nature uit meer aandacht zouden besteden aan de fysieke noden, dan aan veiligheid, dan aan sociaal, status en uiteindelijk zelfverwezenlijking. Maar er zijn genoeg uitzonderingen op dit principe en de kans bestaat dat jij een licht andere vorm hebt. Dit bespreekt hij ook in zijn originele paper, maar dat is voor een volgend artikel.

Case study

Dat is natuurlijk allemaal maar theorie, en waarvoor dient theorie? Om te helpen de realiteit te begrijpen. Maslow’s hiërarchie kan je namelijk gemakkelijk gebruiken om te analyseren waarom je ongelukkig bent. En – belangrijker – als leidraad om gelukkiger te worden.

Opgelet: het is perfect mogelijk om jezelf ook vast te rijden in Maslow. Zo kende ik bijvoorbeeld – niet persoonlijk – een man die in sales werkte bij een bank. Hij kreeg een riant loon, was graag gezien bij collega’s en klanten en had status – zowel door zijn positie als door zijn donkergroene BMW. In zijn vrije tijd reisde hij naar de middellandse zee en genoot hij van de lokale keuken én cultuur. Veiligheid, sociaal, status en zelfverwezenlijking, allemaal netjes bij elkaar.

Maar

Hij nam ook elke dag pillen voor diabetes type 2, sliep met een masker om zijn slaapapneu te behandelen en was gestopt met lange excursies omdat zijn rug en knieën het niet meer toelieten. Zelfs tijdens zijn geliefkoosde reizen waren de lichamelijke ongemakken steeds lastiger. De fysieke laag was zelfs zodanig beschadigd dat hij op vijftigjarige leeftijd overleed.

De vraag hierbij is: wat had hij kunnen doen om dat fysieke te herstellen? Als hij minder zou werken zou hij zijn status verliezen en minder sociaal contact hebben met zijn geliefde klanten en collega’s. Hij zou wel vaker op reis kunnen, maar zijn financiële veiligheid zou meer in het gedrang komen. En dat allemaal om elke dag te kunnen wandelen, gezond te eten en op die manier aan zijn gezondheid te werken.

Ik meen mij nog te herinneren dat hij ooit iets zei als:
“Mijn gezondheid regel ik wel als ik met pensioen ben.”
Tja…

De Rubik’s kubus van het leven

Heb je ooit geprobeerd een Rubik’s op te lossen zonder de algoritmes? Je hebt misschien al eens een volledig vlak in dezelfde kleur gekregen, en misschien zelfs een tweede. Maar tenzij je een wiskundig genie bent, ben je niet verder geraakt dan dat.

Met Maslow is het net hetzelfde. Het is echt niet moeilijk om bijvoorbeeld veiligheid, sociaal en status te vervullen. Wordt een topbankier met een eigen kantoor en je hebt geld genoeg, elke dag sociaal contact met je favoriete klanten en zelfgekozen collega’s, en iedereen kent en respecteert je.

Of omgekeerd: je bent kerngezond, loopt elk jaar de Marathon Des Sables en in de winter zit je in Noorwegen tussen de vikings ijsbaden te nemen. Tussendoor schilder je, klim je en duik je naar koraalriffen en gezonken schepen. Maar je hebt ook de droom van ooit een gezin te hebben.

Enkele delen van Maslow’s hiërarchie vervullen is echt niet moeilijk. Eentje of twee lukt wel, ook zonder hulp. Maar ze alle vijf tegelijk vervullen? Dat vraagt tijd, aandacht en toewijding.

Dus?

Ik heb de gewoonte om met iets kleins en nuttig te eindigen in mijn artikels, maar dat staat een beetje in contrast met het onderwerp vandaag. Ik heb het artikel bewust niet “Maslow ontrafeld” genoemd, omdat dit nu eenmaal een te breed onderwerp is voor één artikel.

Ik ga je wel een principe meegeven dat ik ook in mijn coaching toepas. Het slaat ook terug op de principes van reset en groei – ook een leuk artikel – en gaat over welke activiteiten je beter versterkt en welke je beter afbouwt.

Het principe in het kort: versterk activiteiten die meerdere noden vervullen, en bouw activiteiten af die een nood effectief naar beneden halen.

Zo heb ik eens – buiten een coachingtraject om – iemand gezegd om te koken samen met haar partner. Niet alleen om het stukje sociaal te versterken, maar ook om gezonder te eten en te genieten van het stukje zelfverwezenlijking dat erbij kwam. Ze hielden namelijk allebei van lekker eten, maar ze gaven te veel geld uit aan restaurants – en aten er te vaak ongezond.

Versterk de activiteiten die meerdere noden vervullen, en bouw de activiteiten af die schade doen. Het klinkt simpel, en het is ook geen foolproof methode – ik zeg altijd: never underestimate the fool – maar het kan dienen als vuistregel. En vergeet vooral niet voor jezelf na te denken.

En dichter bij de realiteit van je leven.

Zin om eens dieper in te gaan op jouw vervulde en onvervulde noden? Bekijk mijn aanbod gerust. Of je kan ons intakegesprek gebruiken om te leren hoe je een Rubik’s oplost, wat voor jou werkt 🙂

Inzicht is één ding, maar de weg naar de beste versie van jezelf is lang om alleen te bewandelen.

Blijf bewust en zorg voor jezelf,